functies van de paardentong - Paardenwaarden

Hoofdmenu:

functies van de paardentong

Wow Momenten > WELZIJN

Wel eens geprobeerd om met omgekrulde tong dan wel de tong scheef in je mond of heel stevig tegen je verhemelte gedrukt een ontspannen wandeling te maken? Hoe voel je je na een kwartier wandelen? Pffff... Wel eens een zweer op je tong gehad? Je gaat er niet alleen 'waaw van pwaten', je raakt er ook dodelijk vermoeid van.

Maar weinigen verdiepen zich in het tastorgaan de paardentong. De paardentong is echter ook een multi-functioneel orgaan. Talloze gebitsproblemen en andere lichamelijke klachten zijn terug te voeren op een disfunctionele tong.

Belangrijke spier

Qua belangrijkheid doet de paardentong niet onder voor die andere twee spieren: het hart en het middenrif. Zo zet het paard hem in bij het proces van voedsel verwerken. De tong, met daarop speciaal op deze klus afgestemde papillen, duwt het afgegraasde heen en weer tussen de tanden naar de juiste plek in de mond. Daar maakt hij er een slikklaar pakketje van.

Om zijn transportband- en mixerfunctie goed te kunnen uitoefenen moet de tong pijnloos in de mond liggen. Alleen dan kan hij ongestoord voeding en speeksel met elkaar vermengen en het pakketje richting strottenhoofd manoeuvreren, waar de slokdarm het in ontvangst neemt.

Een mooi en nuttig ding, die paardentong. Wanneer iets de tong in zijn bewegingspatroon belemmert, wordt eten pijnlijk en zul je het paard gewicht zien verliezen. De tong moet altijd vrij door de mond kunnen bewegen. Tongbeschadigi ng kunnen ontstaan door haken aan tanden. Je weet uit eigen ervaring wel wat je tong doet met een stukje afgebroken vulling. Hij blijft er naartoe gaan, in een poging het scherpe randje eraf te slijpen. Bijna onveranderlijk raakt hij daardoor beschadigd en wordt eten onaangenaam. Bij paarden werkt dit ook zo.

Masserende tong

De tong heeft nog een paar taken. Hij masseert de tanden, die daardoor steviger in het tandrif blijven zitten. Ook veegt hij voedselresten weg die tussen het tandvlees en het tandrif gaan zitten. Tandvleesproblemen kunnen dus ook ontstaan door haken aan kiezen en tanden. Bij het oudere paard wordt de reserve kroon (het gedeelte van de tand dat verborgen zit onder het tandvlees) op een gegeven moment zo kort dat masseren niet meer gaat. Achtergebleven voedselresten trekken bacteriën aan en uiteindelijk zal de tand uitvallen. Als nu een jong paard door tongproblemen zijn tanden niet meer masseert, gebeurt er precies hetzelfde, tenzij je haken regelmatig laat weghalen door de gebitsverzorger. Een overbodige luxe is dit zeker niet, want zowel het voedselaanbod als de voedertijden van gedomesticeerde paarden wijken af van het natuurlijke patroon. Het paardengbit slijt niet meer mooi gelijkmatig af en dat werkt haken in de hand.

In verbinding

De paardentong staat in directe verbinding met de halspier, de borstspier en het kaakgewricht middels een vernuftige contructie van spiertjes en tongbeentjes. Tong onder spanning? Het hele paard onder spanning. Heb je de indruk dat je paard blokkades in zijn lijf heeft? Kijk dan maar eens goed naar zijn tong. Een in zijn bewegingen en functies belemmerde tong kan veel ellende veroorzaken. De grootste hedendaagse 'tongvernachelaar' is het bit. Ooit bij een verzamelaar een antiek bittenbord gezien? Nooit de grote gelijkenis met martelwerktuigen gezien?

Kleine kinderen doen het wel. 'Dat ding in het paard zijn mond doet zeer, mamma.' En zo is het. Onderzoeker Hilary Clayton heeft radiografisch onderzoek laten doen de effecten van bitten in de paardenmond onder verschillende omstandigheden. De effecten van teugelgebruik nam ze ook in haar onderzoek mee. Haar verbijsterende eindconclusie was dat het allemaal best meevalt met die bitten. Met een bit dat goed past kan een paard prima leven. Mensen die dit in twijfel trekken merken echter op dat dit hetzelfde is als een nieuwe duimschroef uitzoeken voor je rebellerende puber. Bitten veroorzaken ongemak en pijn. Clayton meent dat de zachte weefsels van de mond veel beter de druk van een bit kunnen absorberen dan botweefsel dat kan. Het kaakbeen en het harde verhemelte, dat moet je ontzien. Die buigzame tong kan het allemaal wel aan. Een metalen ding dat druk uitoefent op de tong en dat de ademhaling bemoeilijkt geen probleem? Clayton meldt verder dat in onervaren en ongetrainde handen ook een bitloze optoming aanzienlijke schade kan aanrichten, zonder echter de proef op de som te nemen en het gedrag van het paard te bestuderen dat overschakelt van bit op bitloos.

Discipline bijstellen

Wij zijn van mening dat de afschaffing van het bit het welzijn van paarden ten goede zal komen. Duizenden mensen die al de moeite hebben genomen om bitloos te gaan rijden kunnen hiervan getuigen. En dan is er nog iets waar wij spontaan pukkels van krijgen. Mevrouw Clayton spreekt over de noodzaak van hulpteugels en bitten. Ruiters zouden ze nodig hebben om paarden mooi rond te rijden.

Om zichzelf vervolgens gigantisch tegen te spreken door te zeggen dat veel rijpaarden nekblessures hebben.

Win-Win situatie

Hoe kun je voor een in de dressuur gewenste nekhouding zijn en tegelijkertijd constateren dat veel rijpaarden nekblessures hebben? Een paard is een paard. Dat gegeven hebben we te respecteren. Als een bepaalde discipline een houding voorschrijft die het paard aantoonbaar schade toebrengt, dienen we de discipline bij te stellen. Niet het paard. Sorteert dit pleidooi voor een humanere aanpak geen effect, dan zullen we andere argumenten moeten gebruiken om alle caps dezelfde kant uit te krijgen. Wij stellen dat dat wat goed is voor het paard ook goed is voor de mens. Een pijnloze methode om met het paard te communiceren is vele malen effectiever, veiliger voor paard en ruiter, voorkomt een hele rits akelige aandoeningen en gedragsproblemen en leidt tot veel betere prestaties. Het is de ultieme win-winsituatie.

Kritisch denken

Wij drukken alle ruiters en menners op het hart wetenschappelijk studies die het bit blijven promoten met een kritisch oog te lezen. Bestudeer goed wie deze rapporten schrijft en publiceert en wie baat heeft bij de uitkomsten ervan. Volg het spoor van het geld. Verdiep je ook eens in de publicaties van wetenschappers die tot andere conclusies komen. Zoek uit waarom dit zo is. Wie is ermee gediend? De industrie of het paard? Roep partijen die je vertellen dat je je paard moet pijnigen om hem tot de gewenste prestaties te dwingen ter verantwoording. Hoezo dwingen? Speur naar natuurlijkere manieren om paarden te motiveren. Naar trainers die op deze manier werken en hun kennis graag met jou willen delen. Volg het pad dat uiteindelijk zal leiden naar je ware zelf, degene die diep van binnen wel weet hoe het zit.