Klaus Ferdinand Hempfling - Paardenwaarden

Je moet je er altijd van bewust zijn dat je in feite met een symbool werkt. Een hele grote spiegel van jezelf. Paardensport is dan ook te vergelijken met zeezeilen. Als je de zee niet respecteert, verdrink je! Als je het paard niet respecteert, delf je het onderspit. Het feit dat zoveel vrouwen zich tot paarden aangetrokken voelen, duidt erop dat ze zich niet op hun gemak voelen in de 'mannenmaatschappij', die ze wijsmaakt dat ze net zo hard en heerszuchtig moeten worden als mannen. Ik huldig de opvatting dat er aan vrouwen niets 'vermand' hoeft te worden. Ze zijn al 'compleet', in die zin dat ze meer in contact met hun gevoel staan dan mannen.

Neem zo´n klein meisje van een jaar of vier. Als ze eventjes bij haar paardrijdende moeder of vader op het zadel mag, geniet ze daar met volle teugen van. Ze ervaart de bewegingen van het paard als aangenaam en is vervuld van liefde voor dit grote, heerlijk ruikende wezen, waar ze niks van hoeft. Maar gaat dit meisje op haar zesde op paardrijles, dan verandert alles. De instructeur vertelt haar dat ze het paard in de flanken moet porren en tikjes met de zweep geven, omdat het paard anders niet doet wat zij wil. 

Maar het contact met de mens achter de patiënt raakt erdoor ondergesneeuwd. Daarom raad ik mensen met paarden altijd aan selectief te zijn. Welke instructieboeken lees je? Naar welke plaatjes of video's kijk je? Bij wie neem je les? Voordat je het weet ben je namelijk het contact met jezelf en het paard kwijt. Daarom ben ik er ook niet zo voor om kinderen vanaf een jaar of vijf zes al te leren paardrijden. Laat ze meehelpen met het paard poetsen en de stal uitmesten. Laat ze het een wortel geven en het dier spelenderwijs leren kennen. Meer niet.'

Hempfling maakt een inleidend babbeltje met de eigenares van een paard, scant de 'horsonality' van het dier, voegt deze indrukken samen en past daar zijn aanpak op aan. ‘Zo, uw paard is dus bang voor mannen? Mmm. En het heeft gevoelige benen? Mmm.' Hempfling vraag niet door. Hij kijkt naar de vrouw, dan naar het paard en laat vervolgens het paard meenemen naar een hoekje van de picadero. Daar staat de vrouw, middenin de picadero. Hempfling glimlacht. 'Heren op de tribune. Wilt u zo vriendelijk zijn om allemaal in de picadero te komen staan?' Een beetje lacherig komen de mannen de picadero in. Veel zijn het er niet, want de meeste bezoekers van Hempflings demonstraties zijn vrouwen. 

De eigenares van het paard krijgt instructies. 'U bent nu de baas over al deze mannen. Ze moeten doen wat u doet. Daar waar u loopt, moeten zij u volgen.' Aanvankelijk beent de vrouw wat onwennig door de picadero, maar dan begint ze plezier in het spelletje te krijgen en begint kriskras door de picadero te rennen. De mannen volgen haar als hondjes, de toeschouwers lachen. Nadat ze een sprintje heeft getrokken en hijgend naast Klaus staat, de mannen in haar kielzog, haalt Hempfling haar paard uit de hoek en zet het in het midden van de bak. 

Terwijl de eigenares nog helemaal 'high' naast haar paard staat uit te hijgen, verzoekt Hempfling de mannen in een kring om het paard heen te gaan staan en het zachtjes te strelen. Daarna moeten ze de eigenares een aaitje over haar schouder geven. Bij het paard is geen spoor van angst meer te bespeuren. Hempfling heeft aangetoond dat niet het paard maar de eigenares bang voor mannen was en dat het paard al die tijd niets anders heeft gedaan dan zijn eigenares spiegelen... 

Bij een andere demonstratie loopt Hempfling met een paard dat verlatingsangst heeft de picadero uit en voert het mee naar de ruimte achter de tribune. Vreemde omgeving. Vreemde man. Weg zicht op de andere paarden. Weg zicht op de eigenaar. Redenen te over om je heel erg verlaten te voelen. Toch komt Klaus even later met een uiterst ontspannen ogend paard weer tevoorschijn. Degenen die vanaf de tribune alles hebben kunnen volgen, melden niets anders te hebben gezien dan een man en een paard die samen een rondje lopen. 'Als ook maar één iemand in de hal op het idee komt dat iets in de manier waarop de eigenaar met zijn paard omgaat máákt dat het paard zich verlaten voelt, heb ik mijn doel al bereikt', zal Hempfling er later over zeggen. Aan gevolgtrekkingen waagt hij zich niet. 'Ik oordeel niet over de eigenaar. Ik laat hem of haar alleen maar zien dat er hoop is. Dat het anders kan.’

'Nee, het is geen manier. Het is geen techniek. Het is geen kunstje. Het geheim is dat ik niks doe. Echt waar! Wanneer ik met een paard geconfronteerd word, ben ik zonder bedoelingen. Ik ben alleen maar aanwezig, me gewaar van hoe ik ademhaal en beweeg, welke geuren mijn neus binnendrijven, welke beelden mijn ogen zien en wat mijn maag me over het paard vertelt. In plaats van een vooropgezet plan te hebben of iets te willen forceren, volg ik mijn bestemming. 

Je bestemming volgen is een manier van leven die inhoudt: de dingen laten gebeuren en wat niet of moeilijk gebeurt ook zo laten zijn. Nu is een manier van leven à priori onzichtbaar. Een angstig paard over plastic laten lopen of te bevrijden van zijn angst om zijn hoofd te stoten aan de bovenkant van de staldeur is het concrete, zichtbare gevolg van die manier van leven. 

Het is mijn missie om mensen erop attent te maken dat deze weg ook voor hen open ligt. Het is kinderlijk eenvoudig; iedereen kan het. Met alleen maar praten over iets onzichtbaars als 'een manier van leven' kun je echter niemand overtuigen. Daarom zeg ik: geef mij een paard en ik laat je zien waar ik over praat.'

In Hempflings boek 'What horses reveal', in het Nederlands verkrijgbaar onder de titel 'Paardenpersoonlijkheden', licht Hempfling een tipje van de sluier op. Zesentwintig tipjes, om precies te zijn. Zesentwintig verschillende paardenkaraktertypen. Net zoiets als de sterrenbeelden maar dan nog een paar meer. Staat dit niet in schril contrast met hoe Hempfling zelf met paarden omgaat? Elk paard nemen zoals het komt? En riekt dit ook niet naar het Ariër identificatiesysteem van nazi-arts Mengele of de ideeën van de Italiaanse gevangenisarts Lombroso, die er rotsvast van overtuigd was dat je criminelen kunt herkennen aan hun lage voorhoofd en doorlopende wenkbrauwen?

‘De twijfels die jij uitspreekt had ik ook toen ik het systeem bedacht’, erkent Hempfling. 'Het is ook niet zaligmakend, want paarden laten zich net zo min in hokjes stoppen als mensen. Wat ik ermee hoop te bewerkstelligen is dat professionele en hobbypaardenhouders zich aan de hand van de karakterbeschrijvingen gaan verdiepen in de aard en lichaamstaal van het paard als soort en de karaktereigenschappen van elk individueel dier. Die fase van observeren is heel belangrijk, wanneer je met een levend wezen te maken hebt. Je kunt hem niet overslaan. Een concertpianist moet ook eindeloos toonladders en akkoorden oefenen voordat hij in staat is bezieling in zijn muziek te leggen.'

Stap 1: Weersta de neiging om het paard waar je verliefd op wordt te kopen. Passie is een slechte raadgever, omdat ze je blind maakt voor de mogelijke problemen die je koopt.

Stap 2: Observeer andere mensen met paarden. Hoe steekt hun relatie in elkaar? Hoe reageert hun paard op hen? Hoe reageren zij op hun paard? Waar lopen ze tegenaan?

Stap 3: Assisteer mensen met paarden bij alledaagse klusjes zoals stallen mesten, poetsen, hoeven uitkrabben, etc...

Stap 4: Zoek een verzorgpaard, waarmee je een wat nauwere band kunt opbouwen. Verdiep je ondertussen in zijn karaktertype en dat van de andere paarden op stal.

Stap 5: Train je eigen lijf, doe aardingsoefeneningen, leer zitten en harmonieus bewegen en verdiep je in grondwerk. Zie dit niet als werk maar als een artistieke, kunstzinnig bezigheid.

Stap 6: Ga bij jezelf na tot welk type paard je je aangetrokken voelt. Waar val je op? Op een rustig type paard dat jou ondersteunt, of voor het type paard dat je uitdaagt? Kies je voor het laatste, vraag je dan af waarom je denkt die uitdaging cq dat probleem nodig te hebben...

Stap 7: Neem bij voorkeur een merrie. Hengsten zijn gemaakt om een machtsstrijd met elkaar (en bij gebrek aan soortgenoten jou) uit te knokken en ruinen zijn incompleet. Dit heeft als gevolg dat ze bijzonder veel aandacht nodig hebben om gelukkig te zijn. Aandacht die je niet altijd zult kunnen geven.

Stap 8: Neem je voor niet jezelf en jouw ambitieuze plannen op het paard te projecteren maar het samenzijn met je paard als een gezamenlijke reis te zien, iets waar jullie allebei baat bij hebben.

Stap 9: Ga een verbinding aan met jezelf en je paard. Zorg dat je daarbij niet afgeleid wordt door bijvoorbeeld een mobiele telefoon die afgaat terwijl je rijdt, ment of anderszins met je paard bezig bent, want zodra je aandacht verslapt is de verbinding met je paard en met jezelf verbroken.