De Amish en hun paarden - Paardenwaarden

Hoofdmenu:

De Amish en hun paarden

Wow Momenten > PAARDENVOLK MET VISIE

Heel het leven van de Amish draait om paarden. Grote sterke ‘Belgians’ (Vlaamse paarden) om het land mee te bewerken, machines aan te drijven of zware objecten te verslepen en kleine snelle dravers voor het woonwerkverkeer.

In gebieden waar veel Amish wonen en werken, vertonen de vluchtstroken naast de rijbanen een duidelijke hoefslag. Ze zijn helemaal rauw van de vele buggies met dravertjes die hier dagelijks voorbij komen.

Krijgen Amerikaanse jongens zo rond hun achttiende hun eerste auto, op hun zestiende krijgen jonge Amish hun eerste buggy-met-draver. Het markeert de overgang van jongen naar man. Toch sla je de plank mis als je stelt dat paarden voor de Amish zijn wat auto’s voor ons zijn. Ze zijn meer dan dat, ze vertegenwoordigen een manier van leven. Het simpele gegeven dat een paard nu eenmaal niet sneller kan dan een paard begrenst immers ook het leeftempo van de Amish!

Racende Amish

Aha, deze mensen leven dus in het verleden? Om de drommel niet! Ook jonge Amish ‘racen’ wel eens met hun paarden en het aantal verkeersongevallen waarbij buggies en auto’s betrokken zijn, baart velen zorgen. En bekijk zo’n buggy eens van dichtbij. De meeste van deze sobere, zwarte rijtuigjes zijn uit polyester vervaardigd. Verlichting voeren ze ook, zij het dynamo-aangedreven. Hoewel ze dapper vasthouden aan hun eeuwenoude ‘Ordnung’, voelen ook de Amish de hete adem van de vooruitgang in hun nek. Het is interessant om te bekijken hoe ze daar mee omgaan.

Anticiperen of creperen

Toen de Amish, onder druk van religieuze intolerantie in Europa, naar Amerika kwamen, gingen ze gewoon door met waar ze in Duitsland en Zwitserland mee gestopt waren: de kost verdienen als boer.

Dat ging lange tijd goed, want ze mochten zichzelf dan een hele serie restricties hebben opgelegd, op hun achterhoofd gevallen waren ze bepaald niet. Jaar na jaar vonden ze nieuwere, snellere en betere landbouwwerktuigen voor paardentractie uit, alles binnen de grenzen van het religieus aanvaardbare.

Het bewerken van de grond met paarden bleek nog een positieve bijwerking te hebben ook: de bodem-structuur bleef gezond en de Amish-oogsten waren even overvloedig als hun kinderscharen. Maar toen kwam de omslag en zelfs in het land van de onbe-grensde mogelijkheden is de rek er nu wel uit.

Elke millimeter van elk beschikbaar lapje landbouwgrond is bezet en ook hier rukt de industrie op.

Dilemma

Als gevolg daarvan staan veel Amish jongeren voor een dilemma: anticiperen of creperen? Als boer komen ze niet meer aan de bak, als hoefsmid, paardenfokker en tuigmaker al evenmin. Het schijnt de nijvere gelovigen niet te deren. Veel Amish jongeren werken tegenwoordig in grote fabriekshallen waar ‘mobile homes’ worden gemaakt. Dat zijn stacaravans van gigantische afmetingen die erg gewild zijn in Amerika. De Amish zelf zijn het overigens ook, dankzij hun reputatie als toegewijde arbeiders. Zo kan het komen dat je langs een grote fabriekshal rijdt en daar twee verschillende soorten parkeerplaatsen ziet: één voor auto’s en één voor buggies. De paarden worden niet uitgespannen. Ze staan soms wel zeven uur lang op dezelfde plek, om na afloop van werktijd in volle draf huiswaarts te keren. Inderdaad, over paardenwelzijn hebben de Amish nog het een en ander te leren...

Trekpaardenveiling

Eens per jaar vindt er een grote trekpaardenveilig plaats, waar Amish uit alle delen van Amerika op af komen. Sommigen reizen per trein, anderen liften met niet-Amish mee. Dat mag, zolang ze zelf maar niet achter het stuur gaan zitten. De veiling is net zo belangrijk als de trekpaarden zelf en niet te vergelijken met welke paardenmarkt dan ook. Dag één begint met de verkoop – per opbod - van landbouwmachines en in de daarop volgende drie dagen gaan er honderden trekpaarden onder de hamer. Mooi hoeven ze niet te zijn, perfect beleerd wel. Zelfs veulens worden aangespannen gepresenteerd. Ze hoeven geen zware lasten te trekken, maar hun opleiding begint al vroeg. Heel populair zijn ook de demonstraties ‘pulling’, waarbij de koudbloeden tot de uiterste grens van kracht en uithoudingsvermogen moeten gaan om een steeds zwaarder belaste slee in beweging te krijgen. Deze demonstraties zijn uiteraard bedoeld om de prijzen van de trekpaarden op te drijven. Niets menselijks is ook de diepgelovige Amish vreemd.

Toch dwingt hun leefwijze respect af in Amerika. Hoe populair ze zijn blijkt uit het volgende, waargebeurde verhaal dat in juli 2000 de krantenkoppen haalde. De Amish familie Borntrager was in Beeville (Texas) neergestreken. De 18.000 inwoners van het dorp, voor het merendeel veefokkers, wisten aanvankelijk niet wat ze met de vreemdelingen aan moesten.

En de buggy met de twee Haflingers ervoor vonden ze zelfs een beetje lachwekkend. De zoete maïs, de quilts (gewatteerde dekens) en de gelatinepuddinkjes die de Borntragers op het dorpsplein verkochten, vonden echter gretig aftrek en weldra waren ze min of meer ingeburgerd. Op een avond vond er een drama plaats.

Jachtpartij

Vier tienerjongens hadden tijdens een jachtpartij de drachtige merrie van de Borntragers doodgeschoten en de hengst verwond. ‘We zaten in de laadbak van een pick-up truck. Doordat we op hobbelig terrein reden, werden we door elkaar gehusseld en zagen we de paarden abusievelijk aan voor wilde zwijnen’, verklaarden de jongens. Er hing hen een gevangenisstraf van twee jaar en een boete van $10.000 boven het hoofd. Heel het dorp hield de adem in.

Vergiffenis

Tot ieders verbazing schonk Borntrager de jongens vergiffenis en weigerde hen aan te klagen. Dit grootse gebaar was het startsein voor een actie om geld in te zamelen voor de aanschaf van een nieuwe merrie en de medische behandeling van de hengst. Reporters die er lucht van kregen en wilden weten wat de Borntragers

hiervan vonden, stuitten op een ‘dorpswal van zwijgen’.

De meeste dorpelingen wisten waar de Borntragers woonden, maar uit respect voor de teruggetrokken leefwijze van het Amish gezin, hield iedereen de lippen stijf op elkaar.

Fotografie: Arjan Wijnstra (Stockpaard producties) en Nicky DeCorte (Nicky's own photography)