Dry Needling voor paarden - Paardenwaarden

Ga naar de inhoud

Hoofdmenu:

Dry Needling voor paarden

Wow Momenten > GEZONDHEID
Humaan en dierfysiotherapeute Jill Bomers heeft een bijzonder specialisme: Dry Needling. Met deze complementaire behandelmethode gaat ze met acupunctuur-naalden chronische pijnklachten en spierproblemen te lijf. En het werkt, echt!
Voor alle duidelijkheid: Dry Needling is geen acupunctuur. Jill en haar collega Linda Max (tevens dierenarts), maken weliswaar gebruik van acupunctuurnaalden, maar zetten de naalden niet in om een betere verdeling van energie in de meridianen te bewerkstelligen. Meridianen zijn energiekanalen waarlangs Qi -het Chinese woord voor levenskracht- circuleert in een vaste volgorde. Acupunctuur werkt dus in op energetisch niveau. Dry Needling werkt in op fysiologisch niveau. Puur lichamelijk, dus. Hoe dat in zijn werk gaat? Welnu, bij Dry Needling prikken de steriele naaldjes pijnlijke verhardingen in de spieren aan, myofasciale triggerpoints genoemd. De spieren reageren  daarop door te gaan trillen. Brrrr... Een onwillekeurige samentrekking. Deze heeft een positieve 'bijwerking': de spier ontlaadt zichzelf. Dit neemt de pijn weg en verbetert de functionaliteit van de spier. Simpeler kan het niet.
Grondlegger van Dry Needling is Janet G. Travell, de lijfarts van wijlen John F. Kennedy. Deze Amerikaanse president, die uiteindelijk het slachtoffer werd van een moordaanslag, diende in de Tweede Wereldoorlog als luitenant bij de Marine en overleefde ternauwernood een botsing van zijn motortorpedoboot door een Japanse kruiser. Al zwemmend, met een gewond medebemanningslid op zijn rug, wist hij na vele uren een eiland te bereiken. Groots, maar aan dit heldhaftige huzarenstukje hield hij wel een pijnlijke, zwakke rug over. 
Travell ontfermde zich over hem. Door Kennedy's interesse voor de ruimtevaart kwam Travell in contact met professor Simons, die voor NASA onderzoek deed naar de effecten van ruimtestraling. Travell en Simons gingen samenwerken. 
Tijdens een EMG-onderzoek op muizen (EMG= elektromyografie, een onderzoek dat gebruik maakt van de elektrische eigenschappen van zenuwen en spieren) werkten ze met EMG-naaldjes, verbonden aan apparatuur. Travell ontdekte dat daar waar het naaldje ineens veel uitslag veroorzaakte een verstarring van het spierweefsel zat. Ze ging ertoe over een botox-achtige substantie te injecteren om het weefsel tot ontspanning te brengen. 
In 1979 ontdekte de Tjechische arts Karel Lewit dat die vloeistof helemaal niet nodig is. Het metaal van een 'droge naald'is al voldoende om de spanning weg te nemen. Travells onderzoek heeft nog een belangrijk gegeven opgeleverd: onverklaarbare, chronische pijn is helemaal niet zo onverklaarbaar. 
Bij sedatie (= verdoving) neemt weliswaar de spanning af maar blijft de elektrische activiteit hoog. Dit verraadt dat de pijn er nog steeds zit. Spieren hebben namelijk een uitstralingspatroon, simpeler gezegd pijn die uitstraalt naar andere plekken. Dit is de reden waarom mensen die aan een hernia of een A-specifieke rugklacht zijn geopereerd nog steeds pijn hebben. Deze pijn zit dus niet tussen de oren. De Dry Needling behandelaar spoort de verstarring op, prikt deze aan en de pijn verdwijnt, vaak al na één keer. Niet alleen mensen profiteren hiervan, ook paarden hebben enorm veel baat bij een Dry Needling behandeling.
Meer inzicht is meer welzijn
Er zijn verschillende redenen waarom paarden pijnlijke spieren kunnen hebben. Hoofdoorzaak van hun malaise op dat gebied is: de mens. Ooit zijn we op een paard geklommen, zonder ons te realiseren wat dit doet met een wezen dat horizontaal gebouwd is. Lukraak bovenop die horizontale spierlaag gaan zitten is vragen om overbelasting. Daarom is een juiste en goed gedoseerde training, gericht op de tak van sport die je met je paard beoefent, zo belangrijk. Professionele sportstallen zijn zich hiervan bewust en trainen hun paarden doelgericht. In de recreatieve hoek valt echter nog veel welzijnswinst te behalen. Nog steeds zijn er onwetende amazones die een zadel bestellen en dat op de rug van hun paard leggen, zonder zich af te vragen of het eigenlijk wel past.
Voor een paard is een slecht passend zadel net zo onaangenaam en desastreus als een slecht passend paar wandelschoenen en een 'slappe hap' rugzak dat is voor iemand die een lange wandeltocht maakt. Au! Een trauma, een ongebruikelijk zware belasting, steeds maar weer dezelfde bewegingen, een combinatie hiervan en systemische factoren zoals leeftijd, stressgehalte,  algehele conditie, voedingsstatus, de status van het immuunsysteem, post-operatieve complicaties, et cetera... Al deze en nog veel meer factoren kunnen een negatieve uitwerking hebben op de spieren. We noemen er een paar: een te hoog opgehangen hooiruif, een ruiter met een scheve zit, te lang achter elkaar in dezelfde richting rijden, eenzijdige training, een harde ruiterhand, een ruiter die slecht zijn evenwicht kan bewaren...
Stel je voor, een vierjarig paard dat week in, week uit elke dag wordt gereden. Het gebeurt nog steeds op grote schaal, terwijl het in wezen kinderarbeid is. De Dry Needling behandelaar kan de gevolgen van overbelasting binnen de perken houden, maar deugen doet het van geen kant. Daarom zal een betrokken Dry Needling behandelaar altijd meer doen dan 'prikken' alleen. Het is zaak de paardenhouder in begrijpelijke taal en tactische termen uit te leggen hoe belastend bepaalde activiteiten voor een jong dier zijn. Een beetje meer inzicht is welzijnsbevorderend. Elke discipline van de paardensport kent zijn  eigen soort spierpijn. Neem een springpaard. Springruiters willen het zadel het liefst op de nek hebben liggen, maar het hoort achter de schouder te liggen, zodat het het paard niet in zijn bewegingen belemmert. 
Compleet revalidatiepakket
Paardenwelzijn staat hoog in Jills vaandel. Het is de hoofdreden waarom zij, samen met vriend Casper, in 2017 haar eigen Dierfysiotherapie – Revalidatie – Pensionstal opende in het fraaie buitengebied van Groenlo. Een hele investering, maar voor Jill en Casper een vanzelfsprekendheid. 'Hier kunnen we paarden naast fysiotherapie en Dry Needling ook helpen met Medical Taping, High Power Laser en de aquatrainer. Kortom, we hebben alles in huis om paarden waaraan hoge eisen worden gesteld sterk, vitaal en in optimale conditie te houden, blessures voor te blijven en chronische aandoeningen te voorkomen. Een tweede reden om alle fysiotherapeutische activiteiten voor paarden samen te brengen op één locatie, is dat het een fikse tijdbesparing oplevert. 'De uren die we onderweg zijn om paarden op sportstallen in Oost-Nederland en Duitsland te behandelen, zijn reisuren. Uren waarin ik weliswaar een stukje boekhouding kan doen, terwijl een van mijn collega's rijdt, maar ook uren die we niet aan paarden kunt besteden, terwijl we op onze revalidatiestal alle ons ten dienste staande hulpmiddelen kunnen inzetten om paarden weer op de rit te krijgen en te houden', aldus Jill. 
Gadeslaan en luisteren
Dry Needling behandelaars lopen nooit linea recta op de te behandelen paarden af.
Het eerste wat Jill en haar collega Linda Max doen is kijken, vanaf een afstandje. Wat is de algehele indruk? Hoe ziet de onderhals er uit? Hoe is het bovenlijf? Hoe is het oog? Wat is de conditie van de vacht? Hoe is het paard gebouwd en kan die bouw bepaalde problemen opleveren? Hoe beweegt het paard? Hoe zit het in zijn vel? Vervolgens maken ze contact met het betreffende dier. 'Elk paard heeft een eigen persoonlijkheid', geeft Jill aan. 'Een paard is geen dood materiaal. Het is een levend wezen, een uitgesproken individu met een ziel en gevoel. Dus is het in mijn ogen logisch dat ik me eerst voorstel en pas daarna lichamelijk contact maak.'
Onderzoek
Na de begroeting volgt een lichamelijk onderzoek, oftewel het voorwerk, waarbij Jill uiterst geconcentreerd haar handen over het paardenlijf laat glijden, voelend of de gewrichten soepel lopen. Trilt en trekt de paardenhuid een beetje dan geeft ze een impuls. Daarmee mobiliseert ze de wervels en beenstructuren. 'Overal over die wervels lopen bandjes en spieren', legt ze uit. 'Is zo'n wervel maar een millimeter uit het lood, dan loopt het geheel al niet soepel meer. Is de blokkade opgeheven dan trilt en trekt de huid meteen veel minder of helemaal niet meer. Jills vingers betasten alle structuren: heupknobbels, bovenlijf, lange rugpier, monnikskapspier en dan richting broek naar beneden. Na het voorwerk weet ze waar ze de naaldjes moet zetten. De nek is als eerste aan de beurt, omdat dit het deel van het paard is waar de ruiterhand de meeste invloed op uitoefent. Is de nek eenmaal gedaan dan is de rug vaak ook al stukken minder gevoelig. Hoewel Jill het minuscule, steriele naaldje herhaaldelijk in het triggerpunt (de verharding in de spier) beweegt, geeft het gemiddelde paard geen kick. Het prikken zelf is hoegenaamd pijnloos. Als de behandelaar goed prikt, vloeit er ook geen bloed. Hoewel er in spieren heel veel bloed zit, beschadigt de naald de structuur van de spier namelijk niet. Hij duwt het weefsel alleen een beetje uit elkaar. Door dit duwen gaan de spierweefsels samentrekken. Hierdoor herstelt de stofwisseling in dat punt zich. De behandelaar prikt in de dwarsrichting, van binnen naar buiten in de onderhalsspier. Het is zaak dit op een veilige manier te doen, zodat de grote aders of de longen niet beschadigd raken. Aan de kuiltjes in de huid is te zien hoe de spier de naaldjes pakt. Bij springpaarden zijn heel vaak de bilspieren waarmee ze zich moeten afzetten gevoelig. Dat geldt ook voor de voorhand, waarop ze neerkomen. Letterlijk alles wat mensen met paarden doen heeft invloed heeft op hun lichamelijke gesteldheid, ook 'hulpmiddelen' zoals de slofteugel. Deze dwingt immers het paard in een bepaalde houding. Sommige paard zullen proberen de nek eruit te drukken. Gevolg? 'Slofbobbels', bulten zo groot als twee vuisten...
Huiswerk
Na de Dry Needling behandeling krijgt het paard rust voorgeschreven. Twee daagjes niet galopperen. De paardenhouder krijgt instructies en huiswerk. Een simpele stretch-oefening. Men neme een wortel en gaat naast het paard staan. Zorg ervoor dat het paard zijn nek moet buigen om bij de wortel te komen. Deze stretch mag tien seconden duren. Eerst de ene kant, daarna de andere kant. Doe dat een paar keer in de week. Na een paar keer stretchen zal het paard uit zichzelf zijn hoofd al opzij bewegen, gemotiveerd door de wortel en het fijne gevoel dat hij aan de stretch overhoudt.   
Wanneer kan Dry Needling kan aan de orde zijn?
Wanneer het paard:
* moeite heeft met de zijwaartse en horizontale buiging
* in de nek niet wil nageven, hangt op de hand, het hoofd kantelt
* problemen in de lendenen en/of bilstreek heeft
* niet goed op de achterhand wil lopen, tijdens de sprong de achterbenen maar moeilijk meekrijgt
* stijf in de rug is
* geen 'swingende' rug heeft, de ruiter maar moeilijk laat zitten
* gedragsproblemen heeft door pijn in het bewegingsapparaat (steigeren, bokken, wegrennen, bijten bij het opzadelen, verminderde werklust e.d.)
* problemen heeft met de lengtebuiging
* het hoofd kantelt
* moeite heeft met verzamelingen, oefeningen of overgangen
* problemen heeft met (aan)galopperen
* een scheve staartdracht heeft
* onregelmatig loopt of kreupelt 
Wat is een triggerpunt?
Het deel van een spiervezel dat samentrekt is een microscopisch kleine eenheid die sarcomeer wordt genoemd. Een sarcomeer trekt zich samen als zijn twee delen bij elkaar komen en zich als vingers in elkaar vouwen. In je spieren moeten miljoenen sarcomeren zich samentrekken om ook maar de geringste beweging te veroorzaken. Een triggerpoint ontstaat als te sterk gestimuleerde sarcomeren chemisch niet langer in staat zijn hun samengetrokken toestand te verlaten. 
 
Terug naar de inhoud | Terug naar het hoofdmenu