elk paard is anders - Paardenwaarden

Hoofdmenu:

elk paard is anders

Wow Momenten > WELZIJN

Laten we eens naar het paard als individu kijken. Paarden mogen dan kuddedieren zijn, elk individu heeft zijn eigen 'horsonality', een term die is bedacht door Kathalijne Visser-Riedstra.

Onderzoekers van Wageningen Universiteit en de Faculteit Diergeneeskunde in Utrecht confronteerden twee negen maanden oude paarden uit dezelfde groep met een uitgeklapte paraplu die aan een touwtje vanaf het plafond naar beneden werd gelaten. Het ene paard sloeg in blinde paniek op de vlucht. Het andere stapte nieuwsgierig op de paraplu af, rook eraan en kuierde daarna op zijn dooie gemakje door de bak, op zoek naar andere dingen om te onderzoeken. De test toont overduidelijk aan dat niet alleen de afkomst en het uiterlijk van een paard bepalend zijn voor wat je ermee kunt, ook het karakter van een paard bepaalt in welke discipline het paard het best uit de verf komt en welke trainingsmethode op dit specifieke dier van toepassing zou kunnen zijn. Wie daar bij de aanschaf van een paard rekening mee houdt, kan zichzelf en zijn paard een hoop ellende besparen.

Leren is leuk!

We staan met z'n allen voor de grootste uitdaging van de tijd waarin we nu leven: een nieuwe manier van paarden houden. Willen rijder en paard samen kunnen genieten van de vorderingen die ze als team maken, dan zal het aloude 'africhten' moeten worden omgebouwd naar 'samen leren'.

Hoe pak je zoiets aan? Welnu, de eerste stap is je verdiepen in het wezen paard. Waar heeft een paard behoefte aan? Wat vindt het leuk om te doen en hoe leert het? Voor een paard begint de eerste schooldag direct na zijn geboorte. Zijn scholing eindigt op de dag dat hij sterft. Bij mensen is dat ook zo, alleen associëren wij 'leren' dermate met scholen en opleidingen dat we dat niet zo in de gaten hebben. Paarden leren zoals kinderen leren: door al spelend hun sociale en andere vaardigheden te ontwikkelen. Ontneem een opgroeiend paard daarom nooit de kans om samen met andere paarden lekker in beweging te zijn. Het dier bouwt er een hechte band met zijn kuddegenoten mee op, krijgt duidelijkheid over zijn rol en positie in de kudde, ontwikkelt een krachtig en behendig lijf en leert alle technieken die het nodig heeft zich vitaal te voelen en te overleven.

Persoonlijke ontwikkeling

Paarden leren op drie manieren:

- door de interactie met soortgenoten

- door te reageren op impulsen uit de directe omgeving

- door gewenning.

Wij vinden het lastig als een paard schrikt en aan de kletter gaat. Daarom kiezen we meestal voor de derde vorm van kennisoverdracht: conditionering, het paard leren zich aan te passen aan de mensenwereld en de dingen die we van hem willen. Tot op zekere hoogte kun je bepaalde aanpassingen 'erin fokken'.

Er zijn echter grenzen aan het aanpassingsvermogen van een paard. Grensoverschrijdingen geeft het paard zelf aan door er lichamelijk en geestelijk aan onderdoor te gaan. Zo simpel is het. Feit is dat het gedomesticeerde paard zich onvoldoende heeft kunnen aanpassen aan de omgeving waarin het gehouden wordt en de eisen waaraan het moet voldoen. De toenemende belangstelling voor paardengoeroes bewijst dat dit besef tot ons begint door te dringen.

In de leer gaan bij een paardencoach mag dan tot diepere inzichten leiden,

Echte gedragsveranderingen komen alleen tot stand als je bereid bent jezelf onder de loep te nemen en jezelf te trainen in 'onberispelijkheid', iets wat je van een leidhengst kunt afkijken. Bewaart hij zijn kalmte, dan staat dat voor de kudde gelijk aan het sein veilig. Goede trainers weten dit en geven geen krimp als ze met hun paard iets 'engs' naderen.

Een praktijkvoorbeeld. Jaren geleden fotografeerden we wijlen Pieter Baalbergen voor de rubriek Kleurrijk in het paardenmagazine Hoefslag. Elke hoofdpersoon in deze rubriek kreeg een regenboog paraplu in de handen gedrukt, met het verzoek daar iets mee te doen. Pieter koos ervoor om temidden van zijn paarden op de blote rug van een van zijn Fjorden te gaan zitten en de paraplu op te steken. De Fjord gaf geen krimp. Plotseling stak er een windvlaag op, die de paraplu uit Pieters' handen rukte. De kudde paarden vloog alle kanten op, behalve het paard waar Pieter op zat. Zo groot was het vertrouwen van dit dier in de leiderschapskwaliteiten van Pieter. Een trainer of ruiter die ook maar even met de gedachte speelt dat zijn paard wel eens zou kunnen schrikken van een bepaald object of een situatie, seint dit via zijn gespannen lichaamshouding, verhoogde hartslag en stokkende ademhaling door aan het paard, dat deze subtiele signalen interpreteert als 'Gevaar! Maak dat je weg komt!'

De winst van deze manier van omgaan met paarden is niets minder dan een stuk peroonlijke ontwikkeling, want wat heeft de ervaring inmiddels geleerd?

Mensen die op een paardgerechte manier met paarden omgaan, gaan automatisch ook respectvoller om met zichzelf, hun familieleden, vrienden en collega's. Zou deze 'toegevoegde waarde van het paard' misschien de werkelijke reden zijn waarom zoveel mensen zich tot paarden aangetrokken voelen?